Cengiz Han'ın mezarının yeri, tarihin en büyük sırlarından biri olarak kabul edilir. Ölümünden sonra, vasiyeti üzerine mezarının yeri gizli tutulmuştur.
- Gizlilik: Cengiz Han'ın mezarının yerinin gizli tutulmasının temel nedeni, mezarın yağmalanmasını ve saygısızlığı önlemekti.
- Efsaneler: Mezarın yeriyle ilgili çeşitli efsaneler bulunmaktadır. Bir rivayete göre, cenaze alayı mezar yerine giderken karşılaştığı herkesi öldürmüş ve defin tamamlandıktan sonra mezarın üzerinde bin at koşturularak izler yok edilmiştir. Başka bir efsane ise mezarın bir nehrin yatağına gömüldüğünü ve nehrin yönünün değiştirildiğini anlatır.
- Olası Konumlar: Mezarın tam yeri bilinmemekle birlikte, Moğolistan'ın kuzeydoğusundaki Hentiy Aymag bölgesi veya Burhan Haldun Dağı çevresi olası konumlar olarak gösterilmektedir. Bu bölge, Cengiz Han'ın doğduğu ve büyüdüğü yerlere yakındır.
- Arkeolojik Araştırmalar: Mezarın yerini tespit etmek amacıyla çeşitli arkeolojik araştırmalar yapılmıştır, ancak bugüne kadar kesin bir sonuç elde edilememiştir. Araştırmalar, bölgedeki kültürel ve tarihi mirasın korunması amacıyla titizlikle yürütülmektedir.
- Kültürel Anlamı: Cengiz Han'ın mezarının gizemi, Moğolistan'da büyük bir kültürel öneme sahiptir. Mezarın bulunması, hem tarihi bir keşif olacak hem de Moğolistan'ın ulusal kimliği açısından önemli bir sembol olacaktır.